די נייע סכך וואס לאזט נישט אריינרעגענען מטר-מעט
נשלח: זונטאג סעפטעמבער 06, 2015 5:22 pm
ס'איז לעצטענס נתפרסם געווארען א נייע סארט סכך מיט'ן נאמען מטר-מע"ט וואס דארף צו באשיצען פון רעגן און אויך זיין כשר. אלס איינער וואס איז געווען א ביסל אריינגעמישט אינ'ם ענין פון אנהייב, וויל איך געבען א בליק דערוועגן. וזאת למודעי, אז פון אנהייב האב איך געקענט דעם הרב קלעצקי וואס האט עס פארפאסט, און איך האב געזען די קונטרס אקעגן דעם פון פאר פינף און צוואנציג יאר צוריק, און זיין צוגאנג האט אזוי גע'עקעלט אז איך בין עס נאכגעגאנגען. היינט האט ער מיר באצאלט צו שרייבען פאר איהם (נישט די ארטיקל), אבער איך בין געווען איבערגעצייגט פאר דעם, ממילא איז מיין מיינונג נישט פאר געלט, הגם איך ווער היינט אביסל באצאלט (נישט קיין סאך אויך נישט).
דער המצאה איז אזוי. מ'נעמט די באמב"ו שטעקענעס און מ'שניידט זיי אין העלפט אדורך און אדורך ביז ס'איז צוטיילט אין צוויי האלבע רערען. מ'לייגט א רייע פון אזעלכע שטעקענעס אויפ'ן סוכה ופניו למעלה. דעריבער ווען ס'רעגענט וועט די שטעקן זיך אנפילען און טאמער ס'איז א קליין ביסל שיף, וועט ארויסרינען איידער ס'גיסט אריין אינ'ם סוכה. אבער ס'קען נאך אלץ אריינרעגענען צווישען די שטעקענע'ס. פאר דעם נעמט מען די שטעקן און מ'דרייט איהם איבער און מ'לייגט איהם אויף יעדע צוויי שטעקענעס, באהעפטענדיג דערמיט די צוייי שטעקענעס. אזוי ווען ס'רעגענט אויפן אויבערשטן שטעקען, רינט עס אריין אינ'ם אונטערשטן שטעקען, וואס פון דארט רינט עס אויפ'ן ערד איידער ס'קומט אן אריין אין סוכה.
די פאטענט האט מען באהאנדעלט מיט פינף און צוואנציג יאר צוריק אויף אביסל אן אנדערן אופן, אבער בעיקרון די זעלבע, און גדולי הפוסקים האבען עס באהאנדעלט. דעמאלס איז נתפרסם געווארען אז הרב שלמה זלמן אויערבאך האט מתיר געווען און הרב ישראל יעקב פישער, הרב אלישיב האט געשריבען א תשובה להיתר (וואס דער פאליטיקאנט דעמאלס האט גערעדט מיט גרויס חוצפה אויף א 'רבנות רב' וכו' וכו') ווי אויך הרב שמואל וואזנער אין שבט הלוי. הרב חיים קניבסקי האט געשריבען א תשובה להיתר (ווי ער שרייבט אז מסתמא האבען די ענני הכבוד אויך נישט אריינגעלאזט די רעגן!). ס'איז אויך געווען תשובות וואס מ'האט מיט געוואלד באהאלטען, איך הער אז פון הרב פישל הערשקאוויץ און להבחל"ח הרב חיים קרייסווירטה און הרב הענאך פאדווא זענען פארהאנען תשובות להיתר. לאיסור איז דא א תשובה אין קנה בשם (ח"ב סי' כ"ז) און א הסכמה דערויף פונ'ם מנחת יצחק (אן נימוקים).
יעצט איז עס נתפרסם מיט א באגרעניצטע היתר פון ב"ד קארלסבורג און דער אוי. יו. און הרב היינעמאן פון באלטימור, אבער הרב אליהו לוין האט געשריבען א שארפער תשובה להיתר מסביר צו זיין הרב אלישיב.
מ'מוז באטאנען אז דער גאנצע פראבלעם איז נאר א לכתחלה'דיגער. דער משנה ברורה שרייבט קלאר אז א סוכה וואס איז מעובה כמין בית ווי ס'קען נישט אריינרעגענען איז כשר בדיעבד, און טאקע די שיטה לפסול איז נישט אין שו"ע אין ערגעץ נישט. דער מג"א ברענגט עס און די פוסקים באהאנדלען עס שפעטער, אבער ס'איז נישט אראפגעברענגט אין שו"ע להדיא.
דער היתר פון די אלע אויבענדערמאנטע גדולים איז, בקיצור נמרץ, אז דער פסול איז נישט דאס אז מ'זיצט אין א פלאץ וואס ס'קען נישט אריינרעגענען. דער תוס' (סוכה ב.) בשם ר"ת רעדט פון די פסול פון דירת קבע, אז דער מחיצה פון א סוכה מעג זיין א מחיצה פון קבע, אבער דער מחיצה פון די סכך, וואס דאס איז די עיקר סוכה, מוז זיין עראי, און קבוע במסמרים אדער די וואס ס'קען נישט אריינרעגענען טויג נישט. זאגען די פוסקים אז דאס איז אלס ווען די מחיצה איז דאס וואס בלאקירט די רעגן. טאמער די רעגן גייט ערגעץ אנדערש אנשטאט אין די סוכה מחמת א פאטענט, האט עס גארנישט מיט די קביעות פון די מחיצה, מיט די חוצץ צווישן די רעגן און די פלאץ ווי מ'זיצט, און ממילא לא ע"ז אמר קרא, מ'האט דאס קיינמאל נישט גע'אסר'ט. ממילא אלע פוסקים וואס רעדען דערוועגען, למשל דער פמ"ג אז ס'דארף קענען רעגענען אין די גאנצע סוכה, נישט נאר איין ווינקעל, צו דער ביכורי יעקב וואס זאגט אז ס'דארף רעגענען גענוג שתסרח המקפה אדער דער שו"ע הרב וואס רעדט פון די כוונה פון די סכך, אלס איז נאר קעגען א סוכה וואס די מחיצה פונ'ם סכך איז חוצץ בפני הגשם, און נישט אין די פאל.
דער המצאה איז אזוי. מ'נעמט די באמב"ו שטעקענעס און מ'שניידט זיי אין העלפט אדורך און אדורך ביז ס'איז צוטיילט אין צוויי האלבע רערען. מ'לייגט א רייע פון אזעלכע שטעקענעס אויפ'ן סוכה ופניו למעלה. דעריבער ווען ס'רעגענט וועט די שטעקן זיך אנפילען און טאמער ס'איז א קליין ביסל שיף, וועט ארויסרינען איידער ס'גיסט אריין אינ'ם סוכה. אבער ס'קען נאך אלץ אריינרעגענען צווישען די שטעקענע'ס. פאר דעם נעמט מען די שטעקן און מ'דרייט איהם איבער און מ'לייגט איהם אויף יעדע צוויי שטעקענעס, באהעפטענדיג דערמיט די צוייי שטעקענעס. אזוי ווען ס'רעגענט אויפן אויבערשטן שטעקען, רינט עס אריין אינ'ם אונטערשטן שטעקען, וואס פון דארט רינט עס אויפ'ן ערד איידער ס'קומט אן אריין אין סוכה.
די פאטענט האט מען באהאנדעלט מיט פינף און צוואנציג יאר צוריק אויף אביסל אן אנדערן אופן, אבער בעיקרון די זעלבע, און גדולי הפוסקים האבען עס באהאנדעלט. דעמאלס איז נתפרסם געווארען אז הרב שלמה זלמן אויערבאך האט מתיר געווען און הרב ישראל יעקב פישער, הרב אלישיב האט געשריבען א תשובה להיתר (וואס דער פאליטיקאנט דעמאלס האט גערעדט מיט גרויס חוצפה אויף א 'רבנות רב' וכו' וכו') ווי אויך הרב שמואל וואזנער אין שבט הלוי. הרב חיים קניבסקי האט געשריבען א תשובה להיתר (ווי ער שרייבט אז מסתמא האבען די ענני הכבוד אויך נישט אריינגעלאזט די רעגן!). ס'איז אויך געווען תשובות וואס מ'האט מיט געוואלד באהאלטען, איך הער אז פון הרב פישל הערשקאוויץ און להבחל"ח הרב חיים קרייסווירטה און הרב הענאך פאדווא זענען פארהאנען תשובות להיתר. לאיסור איז דא א תשובה אין קנה בשם (ח"ב סי' כ"ז) און א הסכמה דערויף פונ'ם מנחת יצחק (אן נימוקים).
יעצט איז עס נתפרסם מיט א באגרעניצטע היתר פון ב"ד קארלסבורג און דער אוי. יו. און הרב היינעמאן פון באלטימור, אבער הרב אליהו לוין האט געשריבען א שארפער תשובה להיתר מסביר צו זיין הרב אלישיב.
מ'מוז באטאנען אז דער גאנצע פראבלעם איז נאר א לכתחלה'דיגער. דער משנה ברורה שרייבט קלאר אז א סוכה וואס איז מעובה כמין בית ווי ס'קען נישט אריינרעגענען איז כשר בדיעבד, און טאקע די שיטה לפסול איז נישט אין שו"ע אין ערגעץ נישט. דער מג"א ברענגט עס און די פוסקים באהאנדלען עס שפעטער, אבער ס'איז נישט אראפגעברענגט אין שו"ע להדיא.
דער היתר פון די אלע אויבענדערמאנטע גדולים איז, בקיצור נמרץ, אז דער פסול איז נישט דאס אז מ'זיצט אין א פלאץ וואס ס'קען נישט אריינרעגענען. דער תוס' (סוכה ב.) בשם ר"ת רעדט פון די פסול פון דירת קבע, אז דער מחיצה פון א סוכה מעג זיין א מחיצה פון קבע, אבער דער מחיצה פון די סכך, וואס דאס איז די עיקר סוכה, מוז זיין עראי, און קבוע במסמרים אדער די וואס ס'קען נישט אריינרעגענען טויג נישט. זאגען די פוסקים אז דאס איז אלס ווען די מחיצה איז דאס וואס בלאקירט די רעגן. טאמער די רעגן גייט ערגעץ אנדערש אנשטאט אין די סוכה מחמת א פאטענט, האט עס גארנישט מיט די קביעות פון די מחיצה, מיט די חוצץ צווישן די רעגן און די פלאץ ווי מ'זיצט, און ממילא לא ע"ז אמר קרא, מ'האט דאס קיינמאל נישט גע'אסר'ט. ממילא אלע פוסקים וואס רעדען דערוועגען, למשל דער פמ"ג אז ס'דארף קענען רעגענען אין די גאנצע סוכה, נישט נאר איין ווינקעל, צו דער ביכורי יעקב וואס זאגט אז ס'דארף רעגענען גענוג שתסרח המקפה אדער דער שו"ע הרב וואס רעדט פון די כוונה פון די סכך, אלס איז נאר קעגען א סוכה וואס די מחיצה פונ'ם סכך איז חוצץ בפני הגשם, און נישט אין די פאל.