קאווע שטיבל

איך בין נעכטען ביינאכט ארויסגעגאנגען פאר א שפאציר מיט מיין רעבעצין ארום בארא פארק, די גאסן זענען ברוך ה' פול מיט ערב יום טוב צוגרייטן, אויף 13 ave זעט ממש אויס ווי אין ארץ ישראל וכו'. עניוועי אויפן וועג באמערק איך אז אסאך שטיבלעך אין בתי מדרשים ווי אויך להבדיל געשעפטן האבן געבויט סוכות אויפן סיידוואלק, רוב נעמען אויף א חלק פון דער סיידוואלק אפאר נעמען אויף דער גאנצער סיידוואלק, מיט א געיט וואס לאזט מענטשען נוצען דער גאס ארומצוגיין צו די אנדערע זייט. אבער ערשטוינט בין איך געווען ווען אויף 54 סטריט זע איך א סוכה וואס נעמט אויף דער סיידוואלק און כמעט א האלבע גאס. אין בין נישט קיין אנטיסעמיט אבער ווי אזוי נעמט זיך די חוצפה אזוי אראפצושליידערן א סוכה. איי דאנט געט איט. איז עס א סוכה גזולה וואס גזל'ט פון די רבים אדער נישט? אפאר טריט ווייטער איז דא דער סקולענער סוכה שיין באצירט מיט א פאמפ אין א פאר ביימער וואס דער סיטי האט געפלאנצט לעצטע יאר. באמת גייט מיר נישט קיין סאך אהן, איך וואוין נישט לעבן דער בלאק, געזונטערהייט, אבער ווי אזוי קענען די מעגא סוכות וואס ליגען אויף רשות הרבים זיין כשר?

[emoji297]️[emoji299]️[emoji298]️וועטערבאריכט [emoji300][emoji295]️[emoji296]️️

ביסט סתם אן אומפארגינער, אנטיסעמיט א.ט.ד. און ווער ווייסט וואס נאך. קענסטיך צאמפארן מיט בלומבערג וואס וויל עוקר זיין מציצה בפה און מיט Peta וואס פארפירט קעגן כפרות. די פאקט האט געוויזן אז אלע וואס טשעפענען מיט מנהגי ישראל האבן א מיאוסן סוף.

מ'האמיר איבערגעלעבט פרעה, מ'האמיר איבערגעלעבט המן, מ'האמיר איבערגעלעבט היטלער און מ'וועל מיר אויך איבערלעבן די וואס ווילן עוקר זיין כל הקודש לנו. אלה ברכב ואלה בסוסים וכו'

[emoji15][emoji15][emoji15]


[emoji297]️[emoji299]️[emoji298]️וועטערבאריכט [emoji300][emoji295]️[emoji296]️️

די סקולענע איז צדיק הדור, ער האט א לייסענס פאר אלץ

די וויי געשריי איז נאך גרעסער ווען מ'נעמט אין באטראכט אז די גרויסע סוכות פון די שולן זענען בלויז פאר איין אדער צוויי נעכט ווייל אלע אנדערע צייטן איז דאך גענוג א קליינע סוכה. ווען ס'איז א משפחה וואס בויעט א סוכה צו עסן די סעודות יום טוב האב איך אביסול מיטגעפיל אבער א רבי וואס וויל פראווענען זיין שמחת בית השואבה און לכבוד דעם איז ער זיך מורה היתר אומבאקוועם צו מאכן פאר טויזענטער דורכגייער במשך צוויי וואכן, איז א פוסע על ראשי עם קודש.

מיר פסקנן קרקע אינה נגזלת און דעריבער איז עס טעכניש נישט קיין סוכה גזולה. למעשה זאגט אבער דער מגן אברהם אז מען טאר עס נישט טוהן. איך פארשטיי נישט ווי אזוי מען קען קומען ״עולה רגל״ זיין צו א מענטש וואס טרעט אויפען מגן אברהם (דער לימוד זכות איז אז די רביס ווייסען נישט קיין מגן אברהם, ואם כן ביותר צ״ע שהרי עם הארץ אסור לגור בשכונתו, כש״כ מען זאל נישט גיין טאנצען קדוש קדוש ביי עם).
הרב הגאון רבי אברהם יהושע הלוי סולוביציק שליט״א, ווען ער האט געבויט זיין סוכה דאס ערשטער מאל אין זיין חצר (עטליכע צענדליגע אדער אפילו איבער הונדרעט דירות באנוצען זיך מיט יענער חצר) האט ער מברר געווען ביי די עיריה (יא! עיריית ירושלים) צו ער האט רשות און אויך געשיקט בעטען רשות פון אלע (יא! אלע) ראשי משפחה. דאס איז וואס די תורה פאדערט (כמידת אבינו אברהם עם צאנו) נישט דאווענען שחרית 3:00 נאכמיטאג און נאכדעם עובר זיין אויפען מגן אברהם.
אגב אין נחמיה פרק ח שטייט אז בזמן עזרא האבען די אידען געמאכט סוכות אין די גאסען און די פסוק לייגט צו ״כי לא עשו כן בני ישראל מימות יהושע בן נון״ (איך שרייב פון זכרון). דער מלבים זאגט פשט ע״פ הגמרא אין ערכין (לב, ב) אז עזרא האט מחזיק געווען אין ארץ ישראל ע״מ כן אז מען זאל קענען מאכען סוכות אין די גאסען. עס איז געווען א טענה אויף יהושע אז ער האט נישט אזוי געטוהן. למעשה דער mayor האט דערווייל עס נישט איינגעפירט, וצע״ג.

א תלמיד פון ר' אברהם יושע? אויך מיר א אויבערלענדער (די וואך האסטו שטאלצירט דא מיט דיין אומבויגזאמע אויבערלענדישקייט. דאס לערנען ביי די ליטווישע האט אונטער געברענגט דאס אויבערלענדישקייט מער ווי די משכילים / נעאאלאגן / ציונים אינאיינעם).

דעת תורה האט געשריבן:א תלמיד פון ר' אברהם יושע? אויך מיר א אויבערלענדער (די וואך האסטו שטאלצירט דא מיט דיין אומבויגזאמע אויבערלענדישקייט. דאס לערנען ביי די ליטווישע האט אונטער געברענגט דאס אויבערלענדישקייט מער ווי די משכילים / נעאאלאגן / ציונים אינאיינעם).

טעות הדפוס און שוין פאראכטען!

[tag]וועטערבאריכט[/tag]איז א איידעלע נאבאלע מענטש, ווען ער שרייבט שוין אזוי מוז זיין אז דברים בגו.

פארוואס הייסט נישט די אשכול א סוכה'לע א גרויסע?

שמעקעדיג האט געשריבן:פארוואס הייסט נישט די אשכול א סוכה'לע א גרויסע?

בדרך הלצה , געדענק איך דער ניגון , דארט אין רוסלאנד האט מען קוים געקענט מאכען א סוכה, ב״ה היינט איז עס נישט קיין פראבלעם . איך מיין נישט קיין שום ספעציפיק קהילה חס ושלום ... איך פרעג נאר... ווי אזוי ... אין פארוואס. ביי כפרות מיש איך זיך נישט אריין . אבער איבערהויפט דארף מען זיך ווינדערען אויב שם שמים ווערט נתקדש אדער חס ושלום פארקערט. אבי מען האט נישט קיין אינטערנעט אדער וויי פיי אינעם סוכה איז עס פיין איי געיס...

אויבערלענדער חכם האט געשריבן:מיר פסקנן קרקע אינה נגזלת און דעריבער איז עס טעכניש נישט קיין סוכה גזולה. למעשה זאגט אבער דער מגן אברהם אז מען טאר עס נישט טוהן.

ווי אויבען דערמאנט האב איך געשריבען מזכרון ווייל איך בין נישט געווען לעבען מיין ספרים. יעצט וויל איך מברר זיין מתוך עיון בפוסקים:

דברי הרמ"א
דער רמ"א שרייבט (הלכות סוכה סימן תרלז סעיף ג) וז"ל, לא יעשה סוכה לכתחלה בקרקע של חבירו שלא מדעתו, וכן בקרקע שהיא של רבים (הגהות אשירי וא"ז); מיהו בדיעבד יצא, עכ"ל.

צ"ע על מה שנוהגים קצת לעשות סוכה ברשות הרבים
אין מגן אברהם (שם סעיף קטן ג) וואונדערט ער אויף די מנהג העולם אז מען מאכט יא א סוכה ברשות הרבים וז"ל, וצריך עיון שנהגו קצת לעשות סוכה ברשות הרבים ואם כן סוכה גזולה הוא וא"ל דבני העיר מוחלין להם דהא ברה"ר יש לכל העולם חלק בהם (עבח"מ סי' קס"ב ס"ב) ואת"ל דכל ישראל מוחלין מ"מ הרי יש לעכו"ם חלק בהם, עכ"ל.

יישוב מנהג העולם מהמגן אברהם
דער מגן אברהם פראבירט מיישב זיין מנהג העולם אז די אידען זענען מוחל און גזל עכו"ם מאכט נישט קיין מצוה הבאה בעבירה וז"ל, ומלשון רש"י בסוכה דף ל' ע"ב משמע דוקא מישראל אסור אבל מעכו"ם שרי ואף על גב דקי"ל גזל העכו"ם אסור מ"מ לא מקרי מצוה הבאה בעבירה וכ"כ הש"ג ורי"ו, עכ"ל.

סותר היישוב מדברי היראים
ער פרעגט עס אבער אפ פון א יראים און א רשב"א וז"ל, אבל בס' יראים כתב דאפי' למ"ד גזל העכו"ם שרי מ"מ לא מקרי לכם ובתשו' הרשב"א סי' תתנ"ב כתב דמה שכ' רש"י מישראל ל"ד דהא גזל עכו"ם מעכו"ם אסור וישראל מעכו"ם נמי פסול וכ"כ ב"י ססי' תרס"ד, עכ"ל.

מסקנת המגן אברהם לאיסור
ע"פ די יראים און די רשב"א פירט אויס דער מגן אברהם לאיסור וז"ל, וא"כ אסור לעשות סוכה ברשות הרבים שהעכו"ם לא מחלי על כך (ועמ"ש סי' תר"מ ס"ב.

מי שמברך על סוכה כזו - ברכתו לבטלה
ער זאגט אז כאטש אפילו עס איז כשר בדיעבד, פון דעסטוועגען טאר מען נישט מאכען א ברכה אויף דעם וז"ל, ואף דבדיעבד כשרה מ"מ נ"ל דאין לברך עליה דאע"ג דלית בה משום מצוה הבאה בעביר' כיון דלא קניא כלל כמ"ש הר"ן ורי"ו מ"מ אין לברך עליה כמ"ש רסי' תרמ"ט וכ"מ בתוס' רפ"ג דסוכה וא"כ הוי ברכה לבטלה, עכ"ל.

דעת האליה רבה שאינה ברכה לבטלה
די משנה ברורה (שם ס"ק י) ברענגט צו פון די אליה רבה און די מאמר מרדכי אז עס איז נישט קיין ברכה לבטלה וז"ל, ובא"ר כתב דברכה לבטלה לא הוי ע"ש שהאריך בזה וע"כ אם אין לו אחרת מותר לברך עליה וכן מצדד בספר מאמר מרדכי להקל, עכ"ל.

רחוב לפני הבית ורשות משר העיר
לגבי די גאס אין פראנט פון שטוב ברענגט די משנה ברורה פון די שואל ומשיב אז עס איז מותר, אבער מיר דארפען וויסען צו דאס איז גילטיג היינטיגע צייטען. [אויך די שואל ומשיב רעדט פון פיר אמות אין פראנט פון שטוב, נישט די גרויסע סוכות]
אויב מען האט רשות פון שר העיר [permit] זאגט ער וז"ל, ובפרט היכי שיש להם דעקאמענט משר העיר שיש להם רשות לעשות עירובין וסוכות אין לפקפק בזה [פ"ת] ועיין בבה"ל, עכ"ל.
אין ביאור הלכה איז ער שטארק נוטה לקולא, אבער זיין היתר איז באזירט אויף דעם אז די ממשלה איז נישט מוחה. עס דאכט מיר אז אין די פעלער איז די שטאט יא מוחה און הייסט עס אראפ נעמען, נאר מען שטופט זיין אפ. אויב אזוי האבען זיי נישט די היתר. יהיה איך שיהיה קיין "משנת חסידים" איז דאס נישט.

סוף דבר: איינער וואס האט נישט קיין אנדערע עצה צו מאכען א סוכה נאר אויף די סיידוואלק אין פראנט פון זיין הויז, זאל זיך אדורך רעדען מיט א רב וואס קען די הלכות, אבער עס איז נאך אלץ א טענה אז מענטשען וואס דארפען זיין א דוגמא לאחרים זאלען מקיל זיין אין א הלכה נגד גדולי הפוסקים.

אויבערלענדער חכם האט געשריבן:אין נחמיה פרק ח שטייט אז בזמן עזרא האבען די אידען געמאכט סוכות אין די גאסען און די פסוק לייגט צו ״כי לא עשו כן בני ישראל מימות יהושע בן נון״ (איך שרייב פון זכרון). דער מלבי"ם זאגט פשט ע״פ הגמרא אין ערכין (לב, ב) אז עזרא האט מחזיק געווען אין ארץ ישראל ע״מ כן אז מען זאל קענען מאכען סוכות אין די גאסען. עס איז געווען א טענה אויף יהושע אז ער האט נישט אזוי געטוהן. למעשה דער mayor האט דערווייל עס נישט איינגעפירט, וצע״ג.

מלבי"ם נחמיה פרק ח פסוק יד
אשר ישבו בני ישראל בסכות בחג, זה דבר זר מאד שישראל לא עשו סכות מימי יהושע ועד עתה כמ"ש לקמן כי לא עשו מימי יהושע בן נון כן, וכמו שהתפלאו ע"ז בערכין (דף ל"ב). ונראה לפמ"ש הרמ"א בא"ח סי' תרל"ז שאין לעשות סוכה ברה"ר, א"כ כיון דקיי"ל שירושלים לא נתחלקה לשבטים, לא נמצא שם רה"י כמו דאין משכירים בתים בירושלים מפני שאינו שלהם, א"כ לא יכלו לעשות שם סוכה, ובאשר בימי עזרא קנו שנית את א"י בחזקה וקדשוה התנו הב"ד שיעשו סכות בירושלים ובשאר רה"ר, וכמ"ש בתוספתא (דב"ק פ"ו) שתנאי ב"ד שיהיו מסככים ברה"ר, ור"ל שזה התנו ב"ד של עזרא באותו זמן שאל"כ לא היו יכולים לעשות סכות בירושלים, ומבואר בפי' שעשאום בחצרות בית האלהים וברחוב שער המים שהוא רה"ר, ממש, והתוספתא מדברת בא"י ששם היה תנאי ב"ד של עזרא בעת שקדשו את הארץ, אבל בחו"ל לא הותנה, בפרט במקום עכו"ם. וכמו שחקר בזה במג"א שם, והנה גם יהושע היה יכול לתקן תקנה זו בעת שקדש את הארץ בפעם הראשון שאז היה ביד ב"ד להנחיל את הארץ ע"מ כן שמקום הסוכה תהיה רה"י תמיד, ויהושע לא עשה כן ומימיו עד עזרא לא עשו כן בני ישראל היינו לא ישבו בסוכה הנעשית ברה"ר, וכן בימי דוד ושלמה לא נעשו סוכות בירושלים מטעם הנ"ל מפני שלא נתחלקה לשבטים, ומ"ש ואשר ישמיעו ויעבירו קול בכל עריהם, שיודיעו גם ביתר ערים יוכלו לעשות סכות ברה"ר, ובזה נבין מ"ש בערכין שם שמ"ש כי לא נעשה כן מימי יהושע בן נון היינו שעזרא קדש את הארץ פעם שניה, ואיך נוציא זה מהלשון כי לא עשו מימי יהושע כן?, רק שמזה בעצמו מבואר שעזרא קדש את הארץ מחדש והיה כח בידו להתנות תנאים כמו בימי יהושע, ומזה מוכיח בגמרא שם דקדושה ראשונה לא קדשה לע"ל:

אין א געוויסע גרויסע חסידישע הויף קומט יעדע יאר אן שווער ווען א גרויסער עולם שטופט זיך אריין אין די סוכה. היי יאר וועט מען דארפן צאלן א קוואדער צו קענען זיין ביים טיש 15 מינוט. אזוי האפן זיי אז דער עולם וועט קומען און גיין קומען און גיין.

מאטל זילבער חסידים לשטותם, זיי פייפן אויף די וועלט! דיין מחאה גיבט זיי צו אן עונג יום טוב.

וואס איז די ביג דיעל אדורכצופארן מיט א טראק ביי די סוכות, און צאמלייגן דאס גאנצע מעשה.
אויב באדערט עס אייך באמת פארברענגט נישט דא די צייט, נאר טוט למעשה.

כ'גלייב נישט אז די שטאט וועט געבען א Permit פאר א סוכה ווען די פייער פאמפ איז געבלאקט.

צוויי נקודות.

1 [tag]אויבערלענדער חכם[/tag] פארוואס קוקט איר דאס נישט אן ווי א צורך רבים? אלע זיינע חסידים ווילן דאך קענען מיטהאלטן די סעודות?

2 ביי ר' מאטל'ס סוכה איז עס נישט נאר פאר צוויי טעג, יעדן טאג נאכן דאווענען איז דארטן צוגעשטעלט א סעודה לכל מאן דבעי למיסב.

איך בין נישט זיכער צי עס העלפט אז א געוויסע ציבור - נישט די גאנצע שטאט - האט הנאה דערפון.

אויבערלענדער חכם, איך ווייס נישט פארוואס דו לערנסט יעצט הלכות סוכה. דער מגן אברהם איז דער וואס זאגט מ'טאר נישט גנבנ'ען?! זיל קרי בי רב. ארור משיג גבול רעהו. מ'טאר נישט גנב'נען ווייל מ'טאר נישט גנבנ'ען און פערטיג.
יעצט קען מען קלערען אויף דער וואס פאלגט נישט דער תורה, צו זיין סוכה איז כשר.

גנב׳נן איז א ליטווישע (פון בודאפעסטע) און אויבערלענדער איסור, הלכות סוכה איז א דבר השווה לכל נפש

דבילה האט געשריבן:מאטל זילבער חסידים לשטותם, זיי פייפן אויף די וועלט! דיין מחאה גיבט זיי צו אן עונג יום טוב.

ווואס הייסט? זיי פייפן מיר אויך? מיט וואס? איך האב קיינמאל נישט געהאט קיין פראבלעם מיט זיי.

אויבערלענדער חכם האט געשריבן:איך בין נישט זיכער צי עס העלפט אז א געוויסע ציבור - נישט די גאנצע שטאט - האט הנאה דערפון.

איך האב אויך אמאל געמיינט אזוי, אבער לעצטענס זייענדיג ביי א רביש'ע טיש האב איך אריינגעטראכט וויפיל אזא קרעמל גיבט צו פאר די שטאט.

אז ס'דרייען זיך אין שטאט בחורים או יונגערלייט וואס ווייקן זיך ביי א מורה דרך, איז דאס א תועלת פאר די גאנצע שטאט, דאס איז משפיע אזוי ווי א טשעין ריעקשין אויף יעדעם, די שטאט איז ווייניגער מגושם אז ס'דריייען זיך עובדי השם וואס קאכן אין א שבת און אין א יום טוב, אין פרישות און אין קדושה.

פונקט אט מען דא אנגעכאפט זילבער מיט סקולען, ביידע האבן נישט קיין אייגענע מוסדות שיקן זיי די קינדער דא און דארט און דאס גיבט צו אסאך אז די אנדערע קינדער לעבען מיט קינדער וואס די טאטע לעבט און ווייקט זיך ביי א רבי.

אבער די זעלבע איז מיט אנדערע קהילות אז ס'איז דא א קהילה וואס צוט אויף ארויף ציען אלע אויף ארויף, אפילו דער וואס וויל נישט זיין עקסטרעם, אבער די מיטל וועג איז העכער.

אגב, אסאך פיצא סטארס און רעסטעראנט בויען אויך סוכות ארויס טיף אין די גאס, און דארט פארשטייט יעדער אז ס'איז דא א טובה פאר די גאנצע שטאט, אפילו פאר דער וואס האט יא ווי צו עסען, ווען נישט פאר דעם וואלט ער געדארפט אויפמאכן זיין סוכה פאר די וואסדארפן א סוכה, לעניננו איז גארנישט אנדערש.