קאווע שטיבל

מיר אלע ווייסן אז דער באשעפער האט אונז געגעבן די תורה אויפן הר סיני פאר 3500 יאר צוריק און מיר דארפן איינהאלטן אלעס וואס ער האט אונז דארט באפוילען אבער עס איז דא א פראגע וואס עגבערט מיר שוין א שטיק צייט וואס איז די ציהל אין יהדות טוהן דער רצון השם אדער ווערן בעסערע מענטשן?

אין די געזעלשאפט וואו איך בין אויפגעוואקסן (חסידיש) איז דער עיקר וואס מען שטרעבט צו טוהן דעם רצון השם נישט קיין חילוק וואס ער זאגט און אפגעזעהן וואס פאר א מידות איך וועל באקומען פון דעם און וואס פארא מענטש איך וועל ווערן אוודאי דארף מען האבן מידות און איידעלקייט און רחמנות אבער דאס איז נאר ווייל די תורה וויל אזוי אבער נישט דאס איז דער ציהל

אין ארץ ישראל איז געווען א פרומער פראפעסער ישעיה ליבוביץ א טיפער תיאולוג און קאנטרעווערסיאלע פיגור ער פלעגט אלס שרייען אז יהדות האט נישט מיט אוניווערסיאלע ווירדען און אז איך בין אונטערגעוואפען אונטער דעם עול התורה האב איך גארנישט מיט אלגעמיינע ווירדען פון רחמנות דעמאקראטיע און דאס גלייכען מיינע ווירדען איז די תורה און גארנישט מער פון דעם

פון דער אנדערע זייט איז געווען אין אמעריקא פראפעסער א. י. העשיל וואס ער האט אלס געשריבען און געפרעדיגט אז די תורה און יידישקייט ברענגט ארויס די שטערקסטע אוניווערסיאלע ווירדען פון רחמנות און גלייכבארעכטיגקייט און טאקע צוליב דעם איז ער געווען א שטארקע אקטיוויסט פאר די גלייכבארעכטיגקייט פון די שווארצע

לויט די מהלך איז דער עיקר צו ווערן אויסגעארבייטע מענטשן נאר א מענטש ווייסט נישט אלס דער וועב האט גאט געגעבן די תורה מען זאל האבן א וועג אויסגעפלאסטערט אבער דער עיקר איז אז דער מענטש זאל ווערן בעסער און מער אויסגעארבייט

איך ברענג די צווי פערזענליכקייטען ווייל די צוויי זענען געווען אויסגעשפראכען אין עקסטרעם אין זייערע מיינונגען אבער לויט ווי איך פארשטיי איז דאס אן אלטע מחלוקת

און א געוויסע זין זענען ביידע מהלכים ריכטיג און אזוי ווי דיר רמבם זאגט דארף מען אייביג גיין אויפן שביל הזהב ווייל אויב מען גייט בלינד לויט דער תורה און מען רעכנט זיך נישט מיט די אוניווערסיאלע יסודות פון מענטשליכע ווירדען דעמאלטס קען מען אנקומען צו עקסטרעמיזם ווי אייסיס און דאס גלייכן און ערגסטן פאל אדער פראסטע ראסיזם און בעסטן פאל

ווידער אויב גייט מען נאר מיט אוניווערסיאלע קען מען אראפגיין פון גלייכגעוויכט אזוי ווי דער היינטיגער אלגעמיינער גאס מיט די חוקי תועבה און דאס גלייכען

איך בין נייגעריג צו הערן וואס דער עולם האט צו זאגן

דאס איז גאר א לאנגער שמועס און מען קען ברענגען אן א שיעור ראיות לכאן ולכאן, איך גלייב וועסט קיינמאל נישט באקומען קיין קלארע תשובה דערויף,

מצד אחד איז ואהבת לרעך כמוך כלל גדול בתורה, אויב ווילסטו לערנען גאנץ תורה על רגל אחת איז עס מה דעלך סני וכו' ואידך פירושא זיל גמור, אויב האסטו נישט אהבת הבריות איז דיין תורה גארנישט,
מצד שני אויב מיינט מען אז די מצוות קומען נאר אויסארבעטן דעם מענטשנ'ס ווירדן ווי רחמנות, איז האומר על קן צפור יגיעו רחמיך וכו', קענסט פרעגן אלע שאלות (שבת אחים אלערט) אויפן שעיר לעזאזל, אויף שילוח הקן, אויף די מצוה פון חליצה, און נאך אסאך חוקים ומשפטים וואס מאכט נישט קיין סענס אז דאס איז כדי אויסצוארבעטן א מענטשנ'ס מדות צו רחמנות ואהבה נאר ענדערש צו טון וואס מען הייסט דיר.

אויב רעדסטו פון ׳היינטיגע אידישקייט׳ איז עס מעהר ווייניגער רצון האדמורי״ם... גארנישט צוטוהן מיט רצון ה׳ ווייל דער אייבישטער דארף נישט און בעט נישט קיין רשעות מיט א טיליפּ געפּעפּערטע הויזן און טשערי לייטס!

ווי מ'האט געשריבן איז דא אומצאליגע מימרות וראיות ואישים לכאן ולכאן, נאר פונקט לעצטנס האב איך געזען א תורה אין דברי יואל ווי ער גייט מיט די ערשטע מהלך זייער שטארק.

איך זעע דא צוויי שאלות,
א. צי די תורה איז פארן בורא צי פארן נברא.
ב. אם תרצה לומר סאיז פארן נברא צי מעג ער נאך אלס נוצן דעם שכל און זיין א מענטש.
אויפן צווייטער שאלה איז פשוט אז יא און דרך ארץ קדמה לתורה.
ווידער די ערשטע שאלה איז נישט אזוי פ׳, הגם אז לכאו׳ איז דאס צורך הנברא.

צום עצם ענין איז שוין געווען דא א שמועס ארום די נושא פון 'עבד' ה' קעגן 'עובד את עצמו', אדער עובד את 'תודעתו' אינטערן קעפל "פארוואס זענען מיר דא" איז עס טאקע א קשיא, אדער סתם געהאקט?, ומשם תדרשנו.

וואס איז יא מגיה צו זיין צו דיין נוסח איז די הצעה פון "גיין אויפן שביל הזהב". אוודאי ווען ס'קומט צו 'מדות' (גערופן אין לשון הרמב"ם "דעות") איז "שביל הזהב" דער ריכטיגער מהלך, על פי רוב, ווי דער רמב"ם לערנט אונז. ווען ס'קומט אבער צו דברים התלויים בשיטה איז נישט שייך צו נעמען א 'מיטל וועג' ווייל אויב דרך א' איז ריכטיג דאן איז דאס אווקעקריקן זיך דערפון -- און נעמען א מהלך וואס איז אזוי ווייט אוועק פון דרך א' פונקט ווי ווייט עס איז פון דרך ב' -- פאלש און אומריכטיג און קען נישט באטראכט ווערן ווי "גיין אוין ריכטיכן וועג". וכן לאידך גיסא, אויב דרך ב' איז ריכטיג איז ווייטער דער דריטער מהלך -- המכונה דרך המומצע -- ממה נפשך נישט גערעכט.

דער שאלה אויפן טיש איז נישט עפעס וואס לאזט זיך דרייען וויאזוי מ'וויל, די רעדע איז דאך איבער די סאמע יסוד כוונה און הכוונת הרצון אין קיום המצוות פון כל התורה כולה. אויב איז ליבוביץ גערעכט איז דאס מינדעסטע אפנויגונג אויס עבדות השם לחלוטין און (מבחינה רעיונית) א שאד די גאנצע מעשה. אויב ווידער איז העשיל'ס מהלך די יסוד אין קיום המצוות קען מען זיך נישט ערלויבן צו פארמאכן די אויגן אפילו במקצת מן המקצת פון די ריכטיגע תכלית האדם בעולמו. אויב יא איז דער מענטש -- אין יענע צייט, אדער יענע ווינקל וואו ער פארקוקט פון תכלית -- אן עושה מעשה קוף בעלמא, וואס אין א וועלט פון "אגירי דיומא אנן" איז עס א חסרון לא יוכל להמנות.

אוודאי אויב מען נעמט אהן אז א איז ריכטיג איז נישט שייך שביל הזהב איך האב נאר ארויסגעברענגט מיין מיינונג אז די אמת איז אינדערמיט און דער רמבם האב איך מער געניצט אלס מליצה נישט אלס ראיה

אויב איז הרב יהושע העשל גערעכט דאן זעמיר באנקראט ווייל אין תחום פון מענטשליכקייט און מאראלן זענען פרייע אידן שטערקער ווי פרומע

chusid האט געשריבן:אויב איז הרב יהושע העשל גערעכט דאן זעמיר באנקראט ווייל אין תחום פון מענטשליכקייט און מאראלן זענען פרייע אידן שטערקער ווי פרומע

לאו דוקא און אפילו לשיטתך די מאדערן ארטאדאקסען שטייען גארנישט אינטערשטעליג פון די פרייע און מענטשליכקייט
בכל אופן ביטע נישט פארדרייען דער אשכול

mevakesh האט געשריבן:

chusid האט געשריבן:אויב איז הרב יהושע העשל גערעכט דאן זעמיר באנקראט ווייל אין תחום פון מענטשליכקייט און מאראלן זענען פרייע אידן שטערקער ווי פרומע

לאו דוקא און אפילו לשיטתך די מאדערן ארטאדאקסען שטייען גארנישט אינטערשטעליג פון די פרייע און מענטשליכקייט
בכל אופן ביטע נישט פארדרייען דער אשכול

כאב נישט געוואלט פארדרייען נאר אינטערשטרעכן מיין פראבלעם מיט צד ב' פשוט ווייל עס שטימט נישט היינט מיטן מציאות

א סניף צו דעם וויל איך ארויסברענגען אז לויט דער צווייטע מהלך איז דער כוונה דער עיקר אז דער מענטש זאל זיין דערהויבען און אויסגעארבעט איז נישט אזוי משנה חוקר צו זיין וועלכע רעליגיע איז ריכטיג ווייל כל הדרכים מוליכין לים
(אודאי איז א חילוק צו מען גייט אויפן ריכטיגע מהלך אבער נישט אזוי שטארק ווי דער ערשטע מהלך)

איך וויל אריינקריכען אביסל אינעם מהלך וואס אונז זעמיר מחונך געווארען אז מען דארף טוען דער רצון השם
וואס איז דער פשט פון דעם געדאנק?
פארוואס בין איך למשל מחייב צו טוען וואס דער באשעפער וויל?
ווייל ער איז שטערקער פון מיר און ער קען מיר שטראפען?
אדרבא ביטע ארויסברענגען קלאר פאר א יוד וואס וויל פארשטיין

1) כי לכך נוצרת

בן אדם האט געשריבן:1) כי לכך נוצרת

גיי אריין אביסעל טיפער
נו מען האט מיר באשאפען וועגן דעם און איך האלט נישט ביים טוען מיין שליחות פארוואס האב איך א פליכט צו טוען מיין שליחות? ווייל איינער וויל אז איך זאל עס טוהן ?

פשוט פון love

סדא נאך א שאלה דא, פארוואס איז דינען זיך (עגאואיזים) איז שלעכט (כמבואר בספרים)?
ועי׳ בתורת הרב אשלג.

ס'איז בכלל נישט טיעף, מ'האט דיר באשאפן פאר דעם, און אויך מיטגעשיקט א בילט-אין יצר הרע וואס זאלן דיר דיסטרעקטן וכו', דא קומט בחירה אריין אינעם בילד...
ראה נתתי לפניכם וגו', ס'דא א דרך ארוכה וקצרה, ס'דא א דרך קצרה וארוכה.
איין זאך איז זיכער, אזוי צו אזוי מאכט יעדער מענטש מיט אין זיין לעבן, ווער ס'איז בטוח בה' (דורך אים פאלגן שטייצעך) יש לו נחמה, ווער נישט נישט.

דאס אז אזוי איז עס און דאס וויל דער אייבערשטער דאס ווייסן מיר שוין, די שאלה איז נאר פארוואס.

דער וואס איז אויפגעקומען מיטן פלאן, און האט עס מוציא געווען מן הכוח אל הפועל, האט עס דיזיינט אויף אן אופן אז יעדער זאל האבן זיין תפקיד און דאס וועט זיין דאס בעסטע פאר אים, דאס וואס דער מענטש מיינט אז עפעס אנדערש איז אים בעסער איז פשוט מחוסר ידיעה (וואס איז אויך א חלק פונעם בחירה, צו אנערקענען אין די 'גארנישט' שבאדם).

סוף דבר, שכל אין סוף ווייסט וואס איז גוט, בריה מצומצם ווייסט נישט. ער 'דארף' פאלגן ווילאנג ער האט שכל דאס צו פארשטיין, טאמער האט ער נישט די מינימום שכל, גייט ער אריין בגדר 'שוטה פטור'.

דו מיינסט צו זאגן אז מקען נישט פארשטיין אדער ממעג נישט פרעגן?

איז יידישקייט רצון השם, אדער עבודת האדם, אדער ביידע?

די רצון ה' איז אז ס'זאל זיין די בעסטע פארן מענטש, ממילא איז עס ביידע.
טאמער וואלט דער רבש"ע כביכול געפאדערט עפעס וואס איז נישט לטובתנו חס מלהזכיר, וואלטן מיר משורת הדין אויך געדארפט פאלגן, אבער כ'וואלט שוין געקענט הערן א טענה, אבער טאמער זאגט ער אונז קלארע ווערטער אז אלסדינג איז לטובתנו אידעך פשוט פארוואס מיר מוזן פאלגן.
מאראלישקייט איז אויך א בריאה (השתלשלות מהספירות), און ס'איז משועבד צו די תורה. פי' הדבר, אז איינער קומט מיר זאגן אז ס'נישט מאראליש צו שניידן א שטיקל בשר פון דיין אכט טאגיג תינוק, זאג איך אים אז דער וואס האט באשאפן דעם מושג פון מאראלישקייט האט מיר עס געהייסן טוהן. ודו"ק כי עמוק הוא ודרכי לקצר.

קאצקע ציקער האט געשריבן:פשוט פון love

דס איז די העכסטע מדריגה, שלא על מנת לקבל פרס.
די LOVE נעמט אסאך ארבעט צו דעוועלאפן. עס לאווט זיך נישט אזוי ארויס פונעם ארבעל. ואהבת את ה' אלקיך איז א שווערע עבודה.

ירא שמים האט געשריבן:סדא נאך א שאלה דא, פארוואס איז דינען זיך (עגאואיזים) איז שלעכט (כמבואר בספרים)?
ועי' בתורת הרב אשלג.

כ'ווייס נישט וועלכע הרב אשלג דו רעדסט, אדרבה זיי מרחיב בדיבור, אבער כ'ווייס נישט צי ס'איז ממש שלעכט, על מנת לקבל פרס (שלא לשמה) איז נאר א מיטל צו דערגרייכן לשמה, מען מוז אנהייבן מיט עגאאיזם, גענוי ווי א קינד וואס לערנט צוליב זיין צוקערל, אבער דער תכלית טאר נישט זיין עגאאיזם (שכר) נאר אהבת ה' וכנ"ל.