קאווע שטיבל

נהורא נפישא האט געשריבן:לאמיר איין מינוט רעדן פון היינט צוטאגס, געדאנקן וואס זענען געווען בגדר חידוש ביים אויפקום פון די אינלייטמענט זענען היינט פון די זאכן וואס זענען פשוט בתכלית הפשטות, היינט צוטאגס אין די מערב וועלט, איז דאס שעלטן א צווייטן נאר וועגן יענעמ'ס אמונות נישט אקצעפטירבאר, עד כדי כך אז מ'קריגט דערפאר דעם באליידיגונגס טיטול "פונדאמענטעליסט", פאר יעדען בר בי רב דחד יומא פון די פאבליק סקאול סיסטעם איז עס א דבר פשוט.
ס'גרינגער צו רעדן פון גייגער און דאס נישט צו כאפן, דערפאר לשם המחשה, איז דא איינער אינעם היינטיגן דור, וואס דו וואלסט גענוצט דעם קללה שר"י נאר פארן האבן א אמונה מיט וואס דו ביזט מחולק.
וואלט געפאסט צו שרייבן אויף היינטיגע רעפארם ראבינער שר"י.
וואלטסטו געשריבען שר"י אויף גרשם שלום וואס האט מגשם געווען תורת הקבלה.
וואלסטו געשריבען שר"י אויף זלמן שכטר

טאמבל סאס האט געשריבן:איך פארשטיי נישט פ"וו שש קוקט שאול'ן אהן ווי א מאדארעיט. צוריקוקענדיג האט ער לכאורה נאך סך גרעסערע חרבנות אנגעמאכט ווי די לינקערע וולפסון, אייכל און אפ' פרידלענדער. פאר זיין פערווערסיטי פאסט זיך אים אן ארט צוזאמען מיט זיין שותף לדבר עבירה דער נאטאריעס יצחק סאטאנאוו - מיין פעיוואריט.

דעת תורה האט געשריבן:שש, א מקור צו די קביעה אז נעאאלאגן זענען 'קאנסערוואטיוו'? ס'איז אינו דומה די רעפארם אין אמעריקע צו די פון דייטשלאנד, און די אונגארישע רעפארם צו די אנדערע. אבער מיט קאנסערוואטיזם, בשיטה, במהות ובפועל, האט עס זיכער נישט.

און אהרן חארינער ווייס איך ניטאמאל צי ער האט נאך געלעבט ווען עס האט זיך עטאבלירט די נעאאלאגן ווס. ארטאדאקסן. ער איז געווען א געהעריגער רעפארמער לכל דבר, זיך באטייליגט ביי די קאנגרעסן און מסכים געווען אויף זייערע עקסטרעמסטע שיטות, אריין גערעכנט דאס אפשטופן שבת אויף זונטאג. כאפ א בליק אויף זיין וויקיפעדיע בלאט און וועסט ערשטוינט ווערן.

mevakesh האט געשריבן:ווי איך פארשטיי שרייבט שש שרי נישט לויט די דעות פונים מענטש נאר מער אויף וואס פאר א חורבן ער האט געמאכט און אויף וואס פאר א סארט יודען ער האט משפיע געווען

טאמבל סאס האט געשריבן:

mevakesh האט געשריבן:ווי איך פארשטיי שרייבט שש שרי נישט לויט די דעות פונים מענטש נאר מער אויף וואס פאר א חורבן ער האט געמאכט און אויף וואס פאר א סארט יודען ער האט משפיע געווען

שש, דאס האב איך אויך געמיינט לגבי ברלינער און סטאנוב.


Sent from my SM-G903F using Tapatalk

נהורא נפישא האט געשריבן:בערל, שטאטוסקווא, מיינט סך הכל אז זיי האבן נישט געהאלטן פונעם טיילונג, אוודאי זאגט דאס אויף א געוויסע ליבעראלע צוגאנג צו אידישקייט, אבער ס'האט עכ"פ נישט צו טאן מיטן זיך מזדהה זיין מיט א געוויסע באוועגונג, נעמט למשל דעם באקאנטן ר'ירמיה לעוו די רב אין אוהעל וואס איז אויך געווען פון די שטאטוסקווע רבנים, און איז נישט נאר געווען ארטאדאקסיש, נאר היבש קנאי'ש אין געוויסע אספעקטן.

אדנירם האט געשריבן:

אויבערלענדער חכם האט געשריבן:אבער איך קען נישט גלייבען אז ער האט נישט געקענט רעדען דייטש. אפשר קענט איר מגלה זיין וואו איז די מקור פון די ידיעה. הגע בעצמך איינער וואס האט זיך געלערענט לאטיין און נאך אסאך שפראכען, זאל נישט קענען רעדען דויטש, וואס כמעט יעדער איד האט געקענט!

קודם כל, פון פארשטיין די שפראך ביז קענען רעדן די שפראך, איז פאלג מיר א גאנג. אבער חוץ מזה, 'רעדן דויטש' מיינט מען הויכקלאסיש דויטש [אזויווי די חיבור פון מענדלסאן עה"ת], און דאס האט ער נישט געקענט.

אין ויקיפדיה בערכו שטייט אויך אזוי, סוף ד"ה 'לבוב'.

אדנירם האט געשריבן:[center]פרק ב': צווישן לומדות און השכלה.[/center]
גאר שנעל איז שי"ר'ס הויז אין לעמבערג געווארן א צוציאונגס פונקט פאר יונגע משכילים, זייענדיג געלונגען אין אלע הינזיכטן: ער האט געהאט אן אייזערנע קעפל, געווען א יחסן עצום, געלט לרחצה.....

געלט לרחצה

אדנירם האט געשריבן:[center]פרק ג': דער לייב פון השכלה - שי"ר.[/center]

ווי באקאנט האט דער חסיד אומות העולם, דער עסטרייכישער קייסער פראנץ יאזעף, איינגעפירט פארשידענע רעפארמען אין באציאונג צום אידישן פאלק. ער האט אראפגענומען באגרעניצן, שטייערן, וכו'. אבער די היימישע גדולי ישראל האבן אסאך פארפירט אז די רעפארמען וועלן ברענגען קלקולים דורכדעם וואס מ'וועט זיך צו שטארק דערנענטערן - און עווענטועל אסימילירן ח"ו - מיט די ארומיגע גוים, א זאך וואס האט זיך אויסגעשטעלט פולקאם ריכטיג.

עכ"פ איינע פון די איינפירונגען פון פראנץ יאזעף איז געווען, אז פון היינט און ווייטער טאר מען נישט ארויסגעבן די טראדיציאנאלע 'חרם' אנטקעגן א מענטש, וויבאלד דאס נעמט צו זיינע רעכטן. דאס האט שטארק איינגעצוימט די מאכט פון רבנים, וואס האבן זיך נישט געטרויעט ארויסצוקומען מיט חרמות אזוי אפט ווי אמאל. אבער יעצט ווען פון לעמבערגע קהילה איז ארויסגעקומען א חרם אנטקעגן שלמה יהודה ראפאפארט וחבריו, האט שי"ר מחליט געווען אז ער וועט דאס נישט פארשווייגן, נאר צוריקשלאגן. און ער האט פאר'מסר'ט פארן מלכות אז מ'האט עובר געווען אויף חוקי המדינה דורכדעם וואס מ'האט אים מחרים געווען.

אדנירם האט געשריבן:[center]נאך א סורטש אין היברו בוקס,
האב איך געטראפן די פאלגענדע ביכער/ספרים פון הרב שי"ר:[/center]

א. ספר יריעות שלמה. דאס איז די מחקר אויף גדולי האומה בסוף תקופת הגאונים [ע"פ רוב], ווי דערמאנט אויבן.

ב. ספר ערך מלין. דאס איז אן אסטראנאמישע מחקר ווערק, באופן אנציקלאפעדי, וואו ער גייט אדורך אלע נושאים ע"פ סדר הא-ב [למעשה איז נאר ארויסגעקומען אויף אות א'. דאס איז די גאנצע ערשטע ספר!].

ג. ספר נחלת יהודה. באשטייט פון מערערע חלקים, ער האקט דארט אויף גייגער דער רעפארמער, ער האקט אויף די חסידים, אויך אויף די מתנגדים וואס לאזן גארנישט חוץ 'תורה', ער פארענטפערט אויך די טענות פון ר"מ קוניץ [בספרו 'בר יוחאי'] אויפן יעב"ץ [בספרו מטפחת ספרים], וואס האט אנגענומען אז רוב ספר הזוהר איז נישט פון רשב"י.

ד. ספר דברי שלום ואמת. וואו ער נעמט זיך אן פאר זכרי' פראנקעל'ס ספר 'דרכי המשנה', וואס די פרומע האבן אטאקירט. שפעטער איז ער אויך סקעפטיש איבער פראנקעל'ס כוונה.

ה. קונטרס תוכחת מגולה. ער האקט אנטקעגן די רעפארמער ובראשם גייגער.

ו. ספר הגיון הנפש. וואס דער מחבר דערפון - רבי אברהם בר חייא הרופא - האט געלעבט איבער ניין הונדערט יאר צוריק [היה חכם נפלא. גאון במתמטיקה, אופטיקה, מוזיקה, אסטרונומיה, אסטרולוגיה, פילוסופיה, ועוד], און ער האט דאס איבערגעדריקט מיט די תולדות המחבר, און צוגעלייגט אסאך פון זיינע אייגענע געדאנקען במחשבת ישראל.

ז. אגרות שי"ר. וואס ער האט געשריבן צו זיין חבר [און שונא. ווענדט זיך וועלכע תקופה...] שד"ל.

ח. זיינע הגהות וחידושים בסוף ספר חותנו - אבני מילואים, וואו ער האט געמאכט די מפתחות.


[געוויסע ספרים וועלן נאך אי"ה באשריבן ווערן שפעטער אין זיין תולדות. דערווייל האבן מיר שוין גערעדט פון אותיות א', ג', און ח'].



---
[tag]ירא שמים[/tag], כ'האב געארבעט ספעציעל שווער פאר דיר.

היסטאריע האט געשריבן:עס איז דא מערערע ספרים וואס משכילים האבן געדריקט און עס איז דא דארט א לאנגע הקדמה פין דער שי"ר.

me smart האט געשריבן:

היסטאריע האט געשריבן:עס איז דא מערערע ספרים וואס משכילים האבן געדריקט און עס איז דא דארט א לאנגע הקדמה פין דער שי"ר.

Like which? Please name some