בין איך א גברא אדער א חפצא
נשלח: דינסטאג יולי 23, 2013 4:27 pm
גאר אפט אין פארשידענע אשכולות קומט אויף א שמועס אז ביי אונז חסידישע חרדים וואס ווערען אויף געצויגען על טהרת הקודש, איז דא א חסרון בנוגע אונזער באנעמונג צו נשים. דהיינו, אונז באטראכטען זיי ווי א אביעטקטען, א "חפצא". ד.ה. מען קוקט זיי נישט אהן ווי מענטשען, און מען גיט זיי נישט קיין דרך ארץ ווי א מענטש, א פרוי רעדט צו דיך, קוקט מען אין דער זייט, מען לאכט פין פרויען, מען לאכט פין זייערע משוגעת'ן (אופס), און דער מכה בפטיש איז, אז מען האלט פרויען פאר אביעקטען (חפצות) לשם איין זאך, און ממילא איז עס סינאנעמעס מיט חטא, לפתח חטאת רובץ, און מען וויל נישט האבען מיט זיי קיין מגע משא, ווייל מען האט מורא אז מען וועט חלילה נכשל ווערען וכו'.
שוין, מסכים, איך קוק (פראביר) היינט אויף פרויען ווי מענטשען, נישט חלילה קיין אביעקט, איך רעד מיט א פרוי פראביר איך צו ענטפערען מיט א גלייכע פנים אזוי ווי איך וואלט גערעדט צו א מאנספערזאהן וכו'.
והוא הדין די אייגינע ווייב דארף מען פראבירען אנצוקוקען און רעדען אזוי ווי א מענטש, נישט אייביג רעדען ענינים של קלות ראש, נאר רעדען ווי מען וואלט גערעדט צו א פרעמדען, און טריטען ווי א "מענטש". מסכים.
די שאלה איז אבער, לעצטענס איז מיר געגאנגען אויף'ן געדאנק. וואס טוט זיך מיט מיר אליין, ווי אזוי ווער איך אליין אנגעקוקט ביי אנדערע, ווי א מענטש אדער ווי א חפץ?
עס טיילט זיך איין אין אפאר חלקים.
א. מיין שטוב, ד.ה. מיין ווייב, בין איך א מענטש אדער א חפץ?
ב. מיין אידישע געזעלשאפט, מיין קהלה חסידות בהמ"ד, וואס בין איך דארט?
ג. מיין גוי'שע שייכות.
לגבי א. בין איך א מענטש בכלל? אדער א נישט מער ווי א מאשין וואס פראדעצירט געלט פאר די הנאה פין מיין ווייב און קינדער?
לגבי ב. מיין קהלה ביהמ"ד, קוקען מיר אויך נאר אהן ווי א חלק פין די אינווענטארי, אדער גיב איך געלט, און אז נישט גיב איך כבוד דורך צוגעבען פלייש.
לגבי ג. די גוים און גוי'טעס וואס איך האב שייכות מיט דורך די ארבעט. מה אני? קוקען זיי מיר אהן ווי א מענטש בכלל? אדער ווי א מאדנע אידישע פארשוין מיט א לאנגע בארד און וועסטעל וואס איז אנגעפילט מיט ווייסע פלעקען פין די דאנדראף, און טראכטען אז זיי ניצען אויס דער קעפעל פין דעם אידישען חכם, וואס ווייסט עפעס אייביג ווי אזוי זיך אן עצה צו געבען נאכדעם וואס אלע האבען שוין אויף געגעבען?
דער איינציגסטער סוג וואס איך פיל קוקט מיך אהן ווי א מענטש, זענען די חברים מיט וועמען איך פארברענג אין פיזיקאלע ק"ש, אדער אין מקוה, זיי רעדען נארמאל סתם לשם רעדען, נישט ווייל זיי ווילען מיר אויסקוועטשען פאר וואס איך קען זיי געבען.
שוין, מסכים, איך קוק (פראביר) היינט אויף פרויען ווי מענטשען, נישט חלילה קיין אביעקט, איך רעד מיט א פרוי פראביר איך צו ענטפערען מיט א גלייכע פנים אזוי ווי איך וואלט גערעדט צו א מאנספערזאהן וכו'.
והוא הדין די אייגינע ווייב דארף מען פראבירען אנצוקוקען און רעדען אזוי ווי א מענטש, נישט אייביג רעדען ענינים של קלות ראש, נאר רעדען ווי מען וואלט גערעדט צו א פרעמדען, און טריטען ווי א "מענטש". מסכים.
די שאלה איז אבער, לעצטענס איז מיר געגאנגען אויף'ן געדאנק. וואס טוט זיך מיט מיר אליין, ווי אזוי ווער איך אליין אנגעקוקט ביי אנדערע, ווי א מענטש אדער ווי א חפץ?
עס טיילט זיך איין אין אפאר חלקים.
א. מיין שטוב, ד.ה. מיין ווייב, בין איך א מענטש אדער א חפץ?
ב. מיין אידישע געזעלשאפט, מיין קהלה חסידות בהמ"ד, וואס בין איך דארט?
ג. מיין גוי'שע שייכות.
לגבי א. בין איך א מענטש בכלל? אדער א נישט מער ווי א מאשין וואס פראדעצירט געלט פאר די הנאה פין מיין ווייב און קינדער?
לגבי ב. מיין קהלה ביהמ"ד, קוקען מיר אויך נאר אהן ווי א חלק פין די אינווענטארי, אדער גיב איך געלט, און אז נישט גיב איך כבוד דורך צוגעבען פלייש.
לגבי ג. די גוים און גוי'טעס וואס איך האב שייכות מיט דורך די ארבעט. מה אני? קוקען זיי מיר אהן ווי א מענטש בכלל? אדער ווי א מאדנע אידישע פארשוין מיט א לאנגע בארד און וועסטעל וואס איז אנגעפילט מיט ווייסע פלעקען פין די דאנדראף, און טראכטען אז זיי ניצען אויס דער קעפעל פין דעם אידישען חכם, וואס ווייסט עפעס אייביג ווי אזוי זיך אן עצה צו געבען נאכדעם וואס אלע האבען שוין אויף געגעבען?
דער איינציגסטער סוג וואס איך פיל קוקט מיך אהן ווי א מענטש, זענען די חברים מיט וועמען איך פארברענג אין פיזיקאלע ק"ש, אדער אין מקוה, זיי רעדען נארמאל סתם לשם רעדען, נישט ווייל זיי ווילען מיר אויסקוועטשען פאר וואס איך קען זיי געבען.